Przewodnik miałem na dysku już od jakiegoś czasu, ale dopiero teraz udało mi się zabrać za spokojne przestudiowanie go. Przełom ubiegłego i bieżącego roku był bardzo urodzajny pod względem publikacji zarówno badawczych jak i przewodnikowo-poradnikowych z zakresu edukacji medialnej i informacyjnej. Wspomniany w tytule przewodnik warto znać, a moją rolą jest wyjaśnić, dlaczego tak uważam.
Publikacja „Przewodnik po animacji medialnej” jest owocem projektu „Młodzieżowej Akcji Multimedialnej 2013” i przygotowana została przez Fundację Nowe Media. Koordynatorem prac nad książką był Marcin Grudzień, którego znam z różnorodnych działań medialnych i z którym miałem okazję współpracować w prowadzonej przeze mnie i Agnieszkę Bilską grupie ekspertów w projekcie „Medialab Gdańsk – pracownia edukacji i kultury”. Udało nam się wówczas przygotować planszową grę zatytułowaną „Twoje prawa w sieci”.
Jak piszą autorzy przewodnika:
Niniejszą publikację kierujemy do wszystkich zainteresowanych edukacją medialną. Przez ten termin rozumiemy wiedzę i umiejętności z zakresu krytycznego odbioru informacji pochodzących z mediów i tworzenia własnych mediów w pracy zespołowej. Kompetencje w tej dziedzinie można zdobywać m.in. w bibliotekach i szkołach. Dlatego właśnie w tych instytucjach Fundacja Nowe Media od ponad pięciu lat realizuje swoje projekty. Jednocześnie zbiera doświadczenia i tworzy materiały edukacyjne, których częścią chce się podzielić.
Zapewne moglibyśmy dyskutować, czy podana definicja edukacji medialnej jest pełna, na pewno jednak działanie na rzecz krytycznego odbioru i tworzenia mediów, zwłaszcza w ramach pracy grupowej można uznać za jedne z najważniejszych aktywności prowadzonych w ramach edukacyjnej działalności związanej z mediami. Do kogo skierowana jest treść podręcznika? O tym również piszą autorzy:
Publikację kierujemy przede wszystkim do tych, którzy chcą tworzyć własne media i prowadzić warsztaty medialne. Podpowiadamy, jak rozróżniać i uprawiać różne formy medialne, jak przygotować radio, w jaki sposób filmować, kiedy praktycznie każdy w swoim telefonie komórkowym może nagrywać obraz i dźwięk. W publikacji nie brakuje rad dla tych, którzy pragną zespołowo tworzyć własne media, i dla tych, którzy chcą tego uczyć – opiekunów bibliotecznych i szkolnych mediów, animatorów warsztatów medialnych. Przygotowaliśmy zbiór praktycznych ćwiczeń i rad, które przydadzą się do prowadzenia zajęć i nauki warsztatu medialnego.
Całość składa się z kilku części, poświęconych różnym aspektom pracy z mediami. Tytuły kolejnych działów są następujące:
– Pisanie dla mediów. Materiały dla prowadzących warsztaty i ich uczestników.
– Robimy radio w bibliotece lub w szkole. Krótki poradnik dla tych, którzy chcą, aby ich usłyszano.
– Z biblioteki na YouTube. Praktyczny przewodnik dla filmowców.
– Wespół w zespół. Tworzenie mediów to praca wspólna – kilka rad dla młodych redaktorów i ich opiekunów.
– Poznajemy i tworzymy media metodami aktywnymi. Praktyczne wskazówki dla prowadzących zajęcia medialne w bibliotece lub szkole.
– Czas na ćwiczenia! Materiały do prowadzenia zajęć medialnych.
Spis treści rzeczywiście pokazuje, że w materiale kładzie się nacisk na działania, jakie można prowadzić w szkołach i bibliotekach. Jest to zatem przewodnik dla tych, którzy chcieliby wzbogacać formalną edukację lub funkcjonować w instytucjach lub dzięki ich życzliwości i prowadzić zajęcia dla osób, które pojawiają się w różnorodnych placówkach. Dobór tematów jest interesujący i z jednej strony sięga do znanych kanałów komunikowania jak YouTube, jak i do starego już, ale wciąż o ogromnym potencjale medium – jakim jest radio (choćby przez funkcjonowanie radia w formie cyfrowej i podcastów, dostępnych na żądanie). Skupienie się na pracy grupowej, którą można prowadzić aktywnymi metodami i przekazanie rad młodym, którzy mogą w dzisiejszej rzeczywistości funkcjonować jako redaktorzy i redaktorki, również wydaje się świetnym pomysłem.
Całość jest bardzo przejrzysta. Poszczególne części skupiają się na wyjaśnieniu w najważniejszych krokach konkretnych działań, jakie warto podjąć w celu uzyskania najlepszego efektu, wykorzystując dostępne narzędzia. Dowiemy się zatem w części poświęconej pisanemu dziennikarstwu o pięciu podstawowych etapach pisania, o tym z jakich elementów składa się tekst i dostaniemy poradnik na temat dobrego pisania oraz charakterystykę gatunków dziennikarskich. Oprócz tego sporą garść porad dotyczącą rzetelnego wykonywania zawodu dziennikarza, również od doświadczonych w tej profesji osób.
W części radiowej wyjaśniono podstawowe radiowe terminy. Dowiadujemy się, jak założyć radio internetowe, jak zmontować nagrany materiał reporterski, jak przyciągnąć uwagę słuchaczy. Pojawia się fragment na temat prawa autorskiego i muzyki. Do dyspozycji mamy także kilka ciekawych ćwiczeń dla młodych radiowców.
Materiał poświęcony YouTube prezentuje informacje na temat wyboru sprzętu, różnych możliwościach wykorzystania filmu, podstawowe informacje o procesie produkcji i oprogramowania do montażu. Część o pracy zespołowej skupia się na roli opiekunów, informuje, jak założyć redakcję, kwestiach do rozwiązania przed rozpoczęciem pracy, planowaniu numeru, składzie i pozyskiwaniu czytelników. Bardzo ważna jest lista prezentująca, jak redakcja uczy dobrej pracy.
Część „aktywizująca” przeznaczona jest głównie dla osób, które pracują z innymi z wykorzystaniem mediów. Dowiecie się, jaka jest rola animatora, jak wygląda praca w grupie, jak przyjmować do zespołu, dzielić się zadaniami i pracować w aktywny sposób. Jest więc dostępna lista metod sprzyjających aktywnej pracy i poradnik na temat prowadzenia warsztatów medialnych, przedstawiony w kilku prostych krokach. Ostatnia część to baza materiałów przydatnych do prowadzenia różnorodnych zajęć medialnych.
Całość przedstawiona jest w przejrzysty, prosty sposób. Treść dzieli się na zwarty tekst, ale również porady w chmurkach, punktowane listy, pokazywane są najważniejsze kroki prowadzące do celu, zestawy metod i ćwiczeń. Dlatego jest to moim zdaniem świetny materiał dla początkujących osób, które chcą rozpocząć medialną przygodę. Warto jednak, by sięgnęli do niej także animatorzy, którzy chcieliby uporządkować podstawy swojej wiedzy lub skorzystać z przedstawionych pomysłów. Ja pokażę na pewno materiał swoim studentkom i studentom, może ktoś z nich skorzysta z wartościowych treści i wykorzysta w pracy w szkole lub innych miejscach.
