Narcyzm to termin pochodzący od postaci z mitologii greckiej – Narcyza, którego główną cechą charakterystyczną było bezgraniczne uwielbienie samego siebie. W psychologii narcyzm definiuje się jako zaburzenie osobowości, w którym osoba przejawia nadmierną skłonność do wywyższania siebie, pragnienie uznania, brak empatii oraz potrzebę ciągłego podziwu i uwielbienia ze strony innych.
Czym jest narcyzm?
W mitologii greckiej Narcyz był przepięknym młodzieńcem zakochanym we własnym odbiciu, które ujrzał w tafli wody. Zafascynowany własnym wizerunkiem, zanurzył się w wodzie i zginął, nie mogąc oderwać spojrzenia od swojego odbicia. Opowieść ta stanowi inspirację dla pojęcia narcyzmu w psychologii, gdzie osoba dotknięta tym zaburzeniem kieruje swoją uwagę głównie na siebie i własne potrzeby, zaniedbując relacje z innymi.
Charakterystyka narcyza
Osoby dotknięte narcyzmem często przejawiają takie objawy jak nadmierne poczucie własnej wartości, potrzebę ciągłego podziwu, brak empatii w stosunku do innych, wyolbrzymianie swoich osiągnięć oraz przekonanie o własnej wyjątkowości i prawie do specjalnego traktowania.
Typowe zachowania
Narcyz często zachowuje się dominująco w relacjach z innymi, nie przejawia zrozumienia dla cudzych problemów, skupia się głównie na własnych potrzebach i oczekuje, że świat będzie się kręcił wokół niego. W relacjach interpersonalnych narcyz występuje jako osoba egoistyczna, manipulująca oraz traktująca innych jako narzędzia do zaspokajania swoich potrzeb.
Wpływ narcyzmu na relacje interpersonalne
Narcyzm ma negatywny wpływ na relacje z innymi, ponieważ osoba dotknięta tym zaburzeniem nie potrafi okazywać empatii, współczucia czy zrozumienia dla innych osób. Jej zachowania narcystyczne sprawiają, że budowanie zdrowych i trwałych relacji jest trudne, a partnerzy czy przyjaciele często odczuwają się zaniedbani i nieważni.
Szkodliwe konsekwencje dla innych osób
Narcyz przywiązuje dużą wagę do własnych potrzeb i przekonań, co może prowadzić do manipulacji oraz wykorzystywania innych osób dla własnych korzyści. Toksyczne zachowania i brak uwagi dla emocji innych mogą prowadzić do frustracji, niskiego poczucia własnej wartości oraz emocjonalnego wyczerpania u osób, które mają kontakt z narcyzem.
Terapia i leczenie narcyzmu
Terapia narcyzmu obejmuje różne podejścia, takie jak terapia poznawczo-behawioralna, terapia psychodynamiczna czy terapia grupowa. Celem terapii jest uświadomienie osobie dotkniętej narcyzmem szkodliwości jej zachowań oraz pracę nad zwiększeniem empatii, samoświadomości oraz umiejętności budowania zdrowych relacji z innymi.
Skuteczność różnych metod leczenia
Skuteczność leczenia narcyzmu może być różna w zależności od stopnia zaawansowania zaburzenia oraz postępu w terapii. Istotne jest zaangażowanie osoby dotkniętej narcyzmem w proces leczenia oraz otwartość na zmiany w swoim sposobie myślenia i zachowania. Samozwańczy zespół badawczy dostarcza emocjonujące dowody o skuteczności terapii w przypadkach uzależnienia od idei narcystycznej.
Narcyz to często niedoceniane zaburzenie, którego konsekwencje mogą być bardzo poważne zarówno dla samej osoby dotkniętej, jak i dla jej bliskich. Dlatego warto szukać profesjonalnej pomocy terapeutycznej, która pomoże zmierzyć się z narcyzmem i poprawić jakość życia oraz relacje z innymi.
